زلزله و عبرت‌هایی که نمی‌گیریم
تاریخ انتشار: ۲۲ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۹۴۲۸۲۴
خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- طاهر خیری*؛ هشت سال پیش، یعنی در ۲۱ مرداد سال ۹۱ مردم استان آذربایجان شرقی به خصوص ساکنان شهرهای ورزقان، هریس و اهر حادثه طبیعی تلخی تجربه کردند که هنوز هم بعد از گذشت سال‌ها این تلخ کامی از یادشان نرفته است. زلزله ۶.۲ ریشتری زمانی به وقوع پیوست که مردم در دل گرمای تابستان گذران زندگی می‌کردند، اما به ناگاه زمین به خشم آمد و شد آنچه که نباید می‌شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
پس لرزه‌ها تداوم داشت، مردم نیز از ترس زلزله بعدی به ناچار در خیابان‌ها بودند و شب را با خوابیدن در پارک‌ها به روز می‌رساندند. ویرانی‌ها گسترده بود و تصاویر آن دلخراش. دیری نپایید که مهر مردم ایران مرهم دل زخمی آذربایجان شد و حضور رهبر معظم انقلاب در منطقه، آلام زلزله زدگان را تسکین داد.
وقوع سه زمین لرزه پیاپی ۳ ریشتری در ۱۵ مردادماه امسال در شهرهای ورزقان و هریس بازهم زنگ‌های هشدار را به صدا درآورد تا تلنگری باشد بر یادآوری زلزله سال ۹۱ و مطرح کردن این پرسش که آیا مدارس یا خانه‌های مردم این مناطق در برابر زلزله احتمالی مقاوم هستند و از استحکام لازم برخوردارند؟ به نظر می‌رسد برخی از مردم و مسئولان از زلزله و عواقب آن درس عبرت نگرفته‌اند و چوب غفلت و بی توجهی را می‌خورند.
واقعیت این است که آذربایجان‌شرقی با قرارگیری در میان چهار کوهزاد البرز در شرق، قفقاز کوچک در شمال و زاگرس و آناتولی در جنوب و غرب، یکی از مناطق با لرزه‌خیزی بالا در ایران است. گسل‌های مهمی این استان را احاطه کرده‌اند که تقریباً در مرزهای استان قرار دارند. از جمله گسل تبریز در غرب، گسل ارس در شمال و گسل میانه - اردبیل در جنوب شرق از مهم‌ترین آنها هستند. زلزله آبان ماه سال گذشته در ترک میانه یا زمین لرزه‌های چندباره تسوج طی چند ماه اخیر را می‌توان در زمره فعالیت این گسل‌ها دانست.
در داخل استان نیز گسل‌های مهم دیگری وجود دارند که از جمله مهم‌ترین آنها گسل شمال و جنوب میشو، گسل‌های شمال و جنوب بزقوش، گسل ارسباران و نیز گسل جنوب اهر هستند که گسل تبریز به حکایت تاریخ، لرزه‌خیزترین گسل درآذربایجان شرقی است. محققان در مورد اینکه در آینده زلزله‌بزرگی در شهر تبریز به وقوع خواهد پیوست، اتفاق‌نظر دارند.
زمین شناسان ۱۰ زمین لرزه شدید در طول تاریخ را به گسل شمال تبریز نسبت داده‌اند که بزرگای آنها بیش از ۶.۵ تا ۷ ریشتر تخمین زده شده است. احتمال وقوع زمین‌لرزه‌هایی با بزرگای ۶ ریشتر هر ۳۰۰ سال یک بار و زلزله‌های بالای ۷ ریشتر بیش از ۷۰۰ سال برآورد شده است.
گسل شمال تبریز در قسمت شرقی شهر تبریز به طور تقریبی از نواحی شهرک مرزداران تا شهرک باغمیشه امتداد دارد و سپس در امتداد کوه‌های عینالی ادامه یافته و رود آجی چای را قطع می‌کند. جالب اینکه در سالهای اخیر ساخت و سازهای فراوانی در این مسیر انجام گرفته است و بیش از آنکه به مقاوم سازی برج‌ها و آپارتمان‌ها فکر شود صرفاً بزک کاری شده و به کیفیت ساخت و سازها بی توجهی شده است. از طرف دیگر بسیاری از برج‌ها و آپارتمان‌های شهر استانداردهای لازم از جمله پله اضطراری ندارند و اصول آتش نشانی در آنها رعایت نشده است.
از نظر استاندارد جهانی، مناطق مسکونی باید یک تا سه کیلومتر از پهنه گسلی فاصله داشته باشند، این فاصله و حریم گسلی برای جلوگیری از مخاطرات ناشی از گسل و گسیختگی مستقیم آن در حین زلزله است؛ اما متأسفانه در شهرسازی تبریز این استاندارد در سالهای اخیر لحاظ نشده است.
در حال حاضر بافت‌های فرسوده زیادی در تبریز وجود دارند که برای بازسازی آنها برنامه و راهکار مناسب ارائه نشده است. حتی تعدادی از بیمارستان‌های شهر به دلیل قدمت شأن فرسوده شده‌اند و در برابر زلزله مقاوم نیستند که برای این معضل باید چاره اندیشی شود. از همه مهمتر اینکه حدود ۴۰۰ هزار نفر در مناطق حاشیه‌ای تبریز سکونت دارند و منازل شأن با اصول مهندسی ساخته نشده و مستحکم نیستند. کوچه‌ها و خیابان‌های این مناطق نیز باریک و نامناسب بوده و کار را برای نیروهای امدادی در مواقع بحرانی مثل زلزله دچار مشکل خواهد کرد.
با توجه به بافت فرسوده شهر تبریز، مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در بلندمدت گزینه خوبی برای کاهش مخاطرات ناشی از زلزله است. اما در فاصله رسیدن به شهری مقاوم، بهترین گزینه در کوتاه مدت استفاده از پیش‌نشانگرهای زلزله است. پیش‌نشانگرهای زلزله قبل از رویداد اطلاع‌رسانی می‌کنند چون کارایی پیش‌نشانگرها نسبت به سیستم هشدار سریع در شهر تبریز بیشتر است.
هزار راه نرفته در مورد زلزله وجود دارد که متأسفانه طی نشده و برای آن برنامه ریزی خاصی صورت نگرفته است. آموزش مداوم مردم همچنان مورد غفلت مسئولان قرار گرفته و زیرساخت‌های شهری در مواجهه با زلزله کافی و مناسب نیست. باید در هر لحظه خود را برای مدیریت بحران آماده کنیم تا بتوانیم در مواجهه با زلزله تصمیم‌های درست و منطقی بگیریم. در یک کلام همه باید به وظایف خود در هنگام زلزله آشنا باشند.
*روزنامه نگار
کد خبر 4996501منبع: مهر
کلیدواژه: زلزله زمین لرزه ارسباران ویروس کرونا روز خبرنگار شیراز بوشهر شیوع کرونا عید غدیر خم آمار کرونا ماه محرم گرگان محرم 99 شهرکرد کمک مومنانه قزوین بیرجند زمین لرزه شهر تبریز گسل ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۹۴۲۸۲۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دهه «رکود، عبرت، تجربه»/خسارت ۱دهه توقف ذخیره‌سازی گاز ایران
توقف طرح‌های ذخیره سازی گاز و از اولویت خارج شدن این رویکرد مهم در دهه ۹۰، موجب شد امروز همچنان ایران به عنوان دومین دارنده ذخایر گازی جهان، در ابتدای راه توسعه ذخیره‌سازی گاز طبیعی باشد. - اخبار اقتصادی -
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، وقتی میان فعالان اقتصادی از دهۀ 1390 شمسی سخن به میان می‌آید، تصویر یک دهه «عقب‌ماندگی»، «تعطیل نسبی مسائل اقتصادی» و «انباشت چالش‌های اقتصادی» در ذهن‌هایشان نقش می‌بندد و زمانی که می‌خواهند در موردش صحبت کنند، هر یک از زاویه‌ای آسیب‌های این دهه را برمی‌شمرند؛ از وضعیت نامناسب شاخص‌های کلان اقتصاد تا رکود در کسب‌و‌کارهای خرد و کلان.
دهه 90؛ دهۀ «رکود، عبرت، تجربه»دهه «رکود، عبرت، تجربه»/ رشد 1000 درصدی نقدینگی و «بلای تورم»چرا اقتصاد ایران در دهه 90 درجا زده است؟
سرمایه گذاری در بخش انرژی یکی از حوزه‌های تقریبا تعطیل در دهه 90 بوده که شامل زیربخش‌های مختلف از جمله حوزه ذخیره سازی گاز می شود.
ذخیره‌سازی گاز طبیعی به‌معنای در دسترس قرار دادن ذخایر گاز در نزدیکی مبادی مصرف، به‌طوری که در زمان‌هایی که نیاز به گاز کمتر است آنها را ذخیره کنیم و در زمان نیاز بیشتر به مصرف گاز، آنها را به شبکه مصرف تزریق کنیم، یک راهبرد جهانی و تست شده به‌منظور پایدار سازی تأمین انرژی مصرفی به‌ویژه در فصول سرد سال است.
بیش از 400 میدان ذخیره‌سازی در آمریکا و حتی مناطق گرمسیر آن وجود دارد و نخستین میدان ذخیره گاز نیز بیش از 100 سال پیش در کانادا احداث شده است. موضوع ذخیره‌سازی برای کشورهای اروپایی که عمدتاً واردکننده گاز طبیعی هستند، اهمیتی مضاعف دارد و برخی کشورها نظیر روسیه نیز با تکیه بر میدان‌های ذخیره‌سازی متعدد و با اطمینان خاطر از تأمین نیازهای داخلی، حجم بسیاری از گاز تولیدی خود را به درآمدزایی از طریق صادرات اختصاص می‌دهند.
در ایران نیز با توجه به جغرافیای گسترده و دور بودن اغلب مراکز جمعیتی مهم از نقاط تولید گاز از یک سو و پرمصرف بودن کشور در بخش گاز (چهارمین کشور مصرف‌کننده گاز جهان) از سوی دیگر، استفاده از طرح‌های ذخیره‌سازی گاز در نزدیکی مراکز جمعیتی به‌ویژه در مرکز و شمال کشور، یک راهبرد استراتژیک در راستای پایداری شبکه گاز کشور در فصول سرد گاز محسوب می‌شود.
اگرچه آغاز مطالعات ذخیره‌سازی گاز طبیعی در ایران به 4 دهه قبل بازمی‌گردد، اما تا دولت دهم، عملیات اجرایی در زمینه توسعه ذخیره‌سازی گاز مغفول مانده بود. تا پیش از سال 86، مباحث ذخیره‌سازی به‌شکلی محدود دنبال می‌شد، اما پس از سرمای شدید آن سال که به رخ‌دادن حوادث ناگوار در شمال کشور منجر شد، تصمیم‌گیران دریافتند که برخورداری از ذخایر عظیم گازی به‌تنهایی نمی‌تواند تضمین‌کننده همیشگی امنیت انرژی باشد. از آن تاریخ، ذخیره‌سازی با هدف پایدارسازی امنیت انرژی کشور و جلوگیری از وقوع مشکلات احتمالی به‌طور جدی در دستور کار قرار گرفت.
در فاصله سالهای 86 تا 92، دو طرح مهم ذخیره‌سازی در کشور شامل میدان شوریجه (شمال شرق کشور) و میدان سراجه (مرکز کشور) اجرایی شد تا با ذخیره‌سازی گاز در 8 ماهه گرم سال، در دوران اوج نیاز مصرف در 4ماهه سرد سال، بتوانیم از این میادین برداشت کنیم.
اما در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، با از اولویت خارج شدن طرح‌های ذخیره‌سازی گاز، هم توسعه میادین شوریجه و سراجه برای رسیدن به اهداف پیش‌بینی‌شده در حجم ذخیره‌سازی و هم اجرایی شدن طرح‌های مطالعاتی متعدد در این زمینه، با وقفه همراه شد. ابتدا طرح‌های ذخیره‌سازی برای جذب سرمایه‌گذار خارجی معرفی و در ادامه با انحلال شرکت ذخیره‌سازی گاز طبیعی و ادغام مسئولیت‌های آن در شرکت مهندسی و توسعه گاز، شاهد ضربه مهلک به روند اجرایی طرح‌های ذخیره‌سازی گاز در کشور بودیم.
اگر طرح‌های ذخیره‌سازی گاز در دولت‌های یازدهم و دوازدهم ( از سال 1392 تا 1400) از اولویت خارج نمی‌شد و شاهد وقفه چندساله در این زمینه نبودیم، امروز بخشی از ناترازی گاز کشور با بهره‌برداری از این طرح‌های ذخیره‌سازی، قابل جبران بود.
حدود یک دهه توقف طرح‌های ذخیره سازی گاز و از اولویت خارج شدن این رویکرد مهم، موجب شد امروز نیز همچنان ایران به عنوان دومین دارنده ذخایر گازی جهان، در ابتدای راه توسعه ذخیره‌سازی گاز طبیعی باشد.
درحالی که بسیاری از کشورها بیش از 10درصد مصارف سالانه خود، ظرفیت ذخیره‌سازی گاز ایجاد کرده‌اند، اکنون ظرفیت ذخیره سازی گاز در کشور در حدود 3 میلیارد متر مکعب است، یعنی حدود 1.4 درصد از کل مصرف گاز سالانه ایران را می‌توان از محل ذخیره‌سازی تأمین کرد.
به‌صورت متوسط ظرفیت ذخیره‌ســازی گاز طبیعی در دنیا 11 درصد از کل مصرف گاز اســت. این نسبت در کشــورهای اروپایی به‌صورت متوسط 23 درصد است.
در دولت سیزدهم بار دیگر طرح‌های ذخیره‌سازی گاز طبیعی در اولویت قرار گرفت و دولت به جبران عقب‌ماندگی‌های توسعه‌ای در این زمینه ورود کرد.
با آغاز به کار دولت سیزدهم اجرای 7 طرح مغفول واقع‌شده ذخیره‌سازی گاز طبیعی در یک برنامه 5ساله منتهی به سال 1405 با هدف ایجاد ظرفیت برداشت 114 میلیون مترمکعب در روز در فصول سرد سال در اولویت‌های اجرایی شرکت ملی گاز ایران قرار گرفت و مقرر شده تا پایان سال 1403 شاهد بهره‌برداری از فاز دوم توسعه میدان سراجه و تا پایان سال 1404 شاهد بهره‌برداری از فاز دوم میدان شوریجه باشیم.
وقفه چندساله در اجرا و توسعه طرح‌های ذخیره‌سازی به‌علت تصمیمات غلط اتخاذ شده در این زمینه، به تشدید ناترازی گاز کشور انجامیده است، اما با اولویت دوباره به طرح‌های ذخیره‌سازی گاز، پیش‌بینی می‌شود تا پنج سال آینده، حدود 25 درصد گاز کشور از محل ذخیره‌سازی تأمین می‌شود.
انتهای پیام/
تیراندازی، مراسم عروسی در ونایی بروجرد را به عزا تبدیل کرد